ทฤษฎีสามเหลี่ยมของความรัก (The Triangular Theory of Love)

โรเบิร์ต สเติร์นเบิร์ก (Robert Sternberg, 1986) นักจิตวิทยาแห่งมหาวิทยาลัย

แสตนฟอร์ด ซึ่งโด่งดังจากการสร้างทฤษฎีที่อธิบายการทำงานของเชาว์ปัญญาในชื่อที่ว่า "ทฤษฎีสามศร" (Triarchic theory of intelligence) ได้พัฒนาทฤษฎีสามเหลี่ยมของความรัก  ท่านกล่าวว่าความรักของมนุษย์นั้นประกอบด้วย 3 รูปแบบของความรัก ได้แก่

      1. ความรักในระดับเนื้อหนัง ซึ่งเกิดจากแรงขับที่มาจากภายในของมนุษย์ (Passion) 

      2. ความรักในระดับความรู้สึกที่ใกล้ชิดกัน สนิทสนมชิดเชื้อ (Intimacy) 

      3. ความรักในระดับของพันธะสัญญา หรือการให้คำมั่นสัญญาต่อกันที่จะรักษาสัมพันธภาพไว้ให้ยั่งยืน (Commitment) 

ท่านอธิบายว่าความรักทั้ง 3 ระดับนี้สามารถรวมกันและสร้างเป็นความรักได้ 8 รูปแบบคุณลักษณะ  เช่น   

   - ความรักระดับที่ 2 บวกกับความรักระดับที่ 1 (Intimacy + Passion) คือ ระดับเนื้อหนังรวมเข้ากับระดับ  

     ความรู้สึกใกล้ชิด สนิทชิดเชื้อ กลายเป็นความรักแบบโรแมนติก (Romantic love)  หรือ

   -ความรักระดับที่ 2 รวมเข้ากับความรักระดับที่ 3 (Intimacy + Commitment)  คือ ระดับความรู้สึกที่

    ใกล้ชิด สนิทชิดเชื้อ รวมเข้ากับระดับของการทำพันธะสัญญาต่อกัน กลายเป็นความรักแบบอุทิศตัว

    (Compassionate love)

ท่านอธิบายต่อว่า ความรักของคู่ชีวิตที่คงทนถาวรนั้นต้องประกอบด้วยความรักทั้ง 3 ระดับ (Passion, Intimacy, Commitment) อย่างสมดุลและเข้มข้นของทั้งสองฝ่าย

จากงานวิจัยคู่สมรส 104 คู่ตัวอย่าง (ระยะเวลาโดยเฉลี่ยที่แต่งงานอยู่ร่วมกันคือ 13 ปี จากกลุ่มตัวอย่างที่เพิ่งแต่งงานกัน 2 เดือนถึง 45 ปี) พบว่า ความรักในระดับใกล้ชิดสนิทชิดเชื้อ (Intimacy) และตามด้วยความรักในระดับเนื้อหนังของคู่สามีภรรยา สามารถทำนายถึงความพึงพอใจในชีวิตสมรส (Silbermn, 1995)  และจากมุมมองของคู่สมรสที่เป็นผู้ใหญ่พบว่า ความรักในระดับของพันธะสัญญา (Commitment) สามารถทำนายความพึงพอใจในชีวิตสมรสได้ดีที่สุด และยาวนานที่สุด (Acker & Davis, 1992)